بهنام صبوحی، موسیقی دان، آهنگساز و شاعر در گفتگو با خبرنگار حوزه موسیقی دیباچه گفت: «شهر موشها» که در دهه ۶۰ تولید شد در زمان خود خیلی خوب و پر مخاطب بود، اما همین که به عصر حاضر میرسد فقط برای همان دهه نوستالژی و مخاطب دارد و نمیتواند مخاطب کودک جدیدی را به خود مشغول کند.
این آهنگساز که آثار موفقی در موسیقی فیلم کودک از خود به جای گذاشته است در رابطه با ویژگیهای خاص موسیقی کودک اظهار داشت: شروع کار من از دهه ۶۰ با فعالیت در موسیقی کودک همراه شد و از همان زمان به دلیل علاقهای که به این حوزه داشتم سعی کردم کارهایی در زمینه موسیقی برای این قشر تولید کنم. در دهه ۶۰ و قبل از آن آلبومهای قصه کودک زیادی داشتیم واین آلبوم های صوتی که شامل ترانهها و قصههای کودکانه بود بسیار مورد استقبال قرار میگرفت، اما متأسفانه از دهه ۷۰ با آمدن فیلمها و کارتونهایی که در دسترس کودکان قرار گرفت کم کم فرهنگ شنیداری فراموش شد و الان بچهها دوست دارند با این داستانها از طریق فیلم آشنا بشوند.
وی افزود: در زمینه فیلم کودک از قبل از انقلاب « کانون پرورش فکری کودکان » فرهنگ سازی خوبی صورت داد و در تولید فیلم و انیمیشن در دهه ۶۰ و اوایل ۷۰ یک عده از کارگردانانی فعالیت داشتند که به شکل تخصصی این قضیه را دنبال میکردند و سینمای کودکی داشتیم که برای کودک بود؛ من معتقدم دو جور سینمای کودک داریم، یک نوع سینمای کودکی که جشنواره پسند است و فیلمهایی تولید میکند که شاید در آنها بچهها برای بزرگترها بازی میکنند و سینمای کودک دیگری که مخاطبش کودکان است و برای آنها جذابیت دارد، که در هر دو زمینه فیلم سازان خوب و مطرحی داریم و تولیدات نسبتا خوبی خصوصا در دهه ۷۰ داشتیم به همین دلیل فیلمهای کودکانی که برای کودکان است حتما باید بر دایره تخیل و رویاهای کودکی تولید شود و در این مسیر موسیقی نقش مهمی دارد.
آهنگساز سریال تلویزیونی " پلیس آسمانی" ضمن اشاره به این موضوع که امروز در تمام دنیا به موسیقی بسیاری از فیلمهایی که برای کودک تولید میشود، توجه ویژهای میشود بیان داشت: معمولا در این فیلمها از ترانههای زیادی استفاده میشود تا فیلم را به سمت موزیکال شدن ببرند، این کار جذابیت زیادی برای کودکان دارد و به ماندگاری صحنههایی از فیلم کمک زیادی میکند که برای رسیدن به آن از فضاهای فانتزی و تخیلی استفاده میشود؛ به همین جهت موسیقی فانتزی نقش بسیار مهمی در سینما و تخیل کودکان دارد و کمک زیادی به فضای فیلم و موفقیت آن میکند.
وی در ادامه افزود: ما در سالهای اخیر درخصوص سینما وموسیقی کودک،ضعف داشتهایم که دلیل آن نبود نگاهی جدی به مقوله کودک و نوجوان است درحالیکه باید بدانیم این موضوع یک سرمایه گذاری فرهنگی و حتی اقتصادی است؛ همیشه اینگونه به نظر میرسد که سینمای کودک موضوع سادهای است درحالیکه روان شناسی کودک، سینما و موسیقی این قشر جزو یکی از مشکلترین موضوعات است، چون ما نمیتوانیم هر چیزی را به کودک بقبولانیم و باید با شادی، صمیمیت و فضایی فانتزی مقولات مختلف را به کودکان منتقل کنیم و این کار هرکسی نیست.
این نوازنده پیانو عنوان کرد: در این دهه کمکاریهای زیادی داشتهایم البته امسال حرکتهایی در دست انجام است و به نظرم قرار است دوباره رونقی به سینمای کودک برگردد و امیدوارم این اتفاق بیفتد؛ الان دوسالی است که در جشنواره کودک شاهد این قضیه هستیم که فیلمها به فضای شاد برگشتهاند، ولی به هر صورت فاصله زیادی گرفتهایم چرا که کسانی که در این حوزه کار میکنند باید کاملا تخصص این کار را داشته باشند؛ همانطور که « والت دیزنی» بطور تخصصی انیمیشن و فیلم کودک تولید میکند و در ایران هم باید موسساتی داشته باشیم که فقط در زمینه کار کودک فعالیت کنند و در این سالها جای خالی افرادی که بتوانند این کار را انجام بدهند حس میشود.
« بهنام صبوحی » در رابطه با نگاه خلاقانه به موسیقی و تولید موسیقی بر طبق ذائقه مخاطب اظهار داشت: به هر صورت در دورههای مختلف ذائقه موسیقی مردم، بویژه کودکان متغیر است کمااینکه شاید موضوعاتی که سابق برای کودکان ترسناک بود امروز ترسناک نباشد و یا برعکس؛ همانطور که ذائقه غذایی مردم در دورههایی مختلف تغییر پیدا کرده، ذائقه دیداری شنیداری مردم هم عوض شده؛ امروز فیلم و یا موسیقی ۴۰ سال گذشته جوابگو نیست و باید نگاه به روزی داشته باشیم و کسی که در این عرصه فعال است باید متخصص باشد و بتواند مخاطب کودک الان را تحت تأثیر قرار بدهد، اما خیلیها با ذهنیت کودک ۳۰ سال پیش کار کودک میکنند در نتیجه کار ضعیف از آب درمیآید چرا که ذهنیت پشت آن برای ۳۰ سال پیش است نتیجه این میشود که فیلم نه جشنواره پسند میشود و نه کودک پسند.
وی افزود: من در سالهای اخیر همیشه سعی کردم موسیقی به روز داشته باشم و جدا از اینکه موسیقیهای مختلف را گوش میکنم سعی کردم با کودکان تعامل کنم و از آنها نظرخواهی کنم برخی مواقع دربعضی موضوعاتی که نظرسنجی میکنم متوجه میشوم کار متفاوت میشود. روز به روز سلیقه بچهها عوض میشود برای همین مجبوریم کاری که تولید میکنیم در درجه اول محتوی خوب و انسانی داشته باشد و دوم اینکه باید قبول کنیم برای این مخاطب باید بر طبق سلیقه روز کار تولید کنیم و با زبان مستقیم آنها پیش برویم. اگر بخواهیم با همان فرمولهایی که از قبل یاد گرفتیم ادامه بدهیم به طور قطع ،کارمان شکست میخورد و بطور نمونه کارهایی مثل « شهر موشها » که در دهه ۶۰ تولید شد در زمان خود خیلی خوب و پر مخاطب بود، اما همین که به عصر حاضر میرسد فقط برای همان دهه نوستالژی و مخاطب دارد و نمیتواند مخاطب کودک جدیدی را به خود مشغول کند.
آهنگساز فیلم"آهوی پیشونی سفید" درخصوص تجربه شخصی اش درتولید این اثر توضیح داد: اولا خوشحال هستم که با سیدجواد هاشمی نه بعنوان یک دوست قدیمی بلکه بعنوان دوستی که سالها هر دو دغدغه کار کودک داشتیم و برای آلبومهای قصه و ترانه کودک کار میکردیم همکاری داشتم،"آهوی پیشونی سفید" اتفاق خوبی در سینمای کودک بود و ما را به باورهایی که اعتقاد داشتیم نزدیک کرد. در درجه اول نگاه ما این بود که باید فیلم کودک را جدی دید چه از لحاظ تولید و چه به لحاظ هزینههایی که برای این فیلم پرداخت میشود خوشبختانه فیلم بازخورد خیلی خوبی داشت و در وهله بعد برای محتوی موسیقی فیلم وقت زیادی گذاشتیم چه از نظر ترانه و چه از نظر موسیقی متن و من سعی کردم بر اساس تجربیاتی که در این سالها کسب کردم موسیقی، هم فضای فانتزی و شاد داشته باشد و هم در جاهاییکه باید ترسناک باشد، موسیقی ترسناکی داشته باشد؛ در کل خوشحالم که برای کودکان تجربه موفقی بود.
وی افزود: بر این اساس ما توانستیم دو پروژه دیگر داشته باشیم و بعد از سه گانه پیشونی سفید با همان اکیپ یعنی « سید جواد هاشمی » و بقیه دوستان پروژه "ترنادو" را در دو قسمت انجام بدهیم که قسمت اول در جشنواره کودک به نمایش درآمد و بسیار پرمخاطب و موفق بود و فضایی کاملا فانتزی داشت. بعد از آن هم پروژه جدید"شهرگربهها" که چند روزی است فیلمبرداری آن شروع شده و پروژه نسبتا بزرگ سینمایی است و هنرپیشههای بسیار حرفهای و طراحی صحنههای فوق حرفهای دارد. فکر میکنم "پیشونی سفید" روزنهای شد تا با کمک دوستانی که با هم فکر بودند این پروژهها را جلو ببریم و اگر خدا بخواهد شاید راه برای کسان دیگری باز شود که به سینمای کودک فکر کنند و متوجه بشوند که سینمای کودک هم میتواند مخاطب و هم فروش داشته باشد و نگاه جدی تری به این مقوله شود. خوشبختانه من بازخوردهای خوبی از این سینمایی گرفتم واز آلبومهایی که منتشر کردم استقبال خوبی شد؛ امیدوارم در کار "شهر گربهها" که کاری موزیکال است و بخش زیادی از کار بر مبنای موسیقیها ساخته شده و فیلم "ترنادو" به همین موفقیت برسیم.
گفتگو از "اعظم صفایی"